In de periode februari-maart 2021 had 69% van de bewoners en 80% van de medewerkers in woonzorgcentra antistoffen tegen het coronavirus. Dit blijkt uit een studie uitgevoerd door de universiteiten van Gent, Luik en Leuven en Sciensano.

Tijdens de testperiode van 1 februari tot 24 maart 2021 werd een willekeurige steekproef van 1.640 bewoners en 1.368 medewerkers in 69 Belgische woonzorgcentra getest op de aanwezigheid van antistoffen tegen SARS-CoV-2. In deze periode was de vaccinatiecampagne in de woonzorgcentra in volle gang.

Op het moment van de meting had 96% van de bewoners en 85% van de medewerkers ten minste één vaccindosis gekregen. 68% van de bewoners en 48% van de medewerkers was reeds volledig gevaccineerd. Op datzelfde moment had 69% van de bewoners en 80% van de medewerkers antistoffen tegen het coronavirus.

Het verschil tussen bewoners en medewerkers die antistoffen hebben zou kunnen verklaard worden doordat bewoners minder snel en minder goed antistoffen aanmaken na vaccinatie. Daarvoor kan deze studie echter geen bewijs leveren.

Maar een studie bij Vlaamse woonzorgcentra in november 2020, dus voor de start van de vaccinatiecampagne, toont een omgekeerde situatie, namelijk een groter aantal bewoners (19%) dan medewerkers (15%) met antistoffen tegen het coronavirus. Dit zou dan kunnen wijzen op een minder goed immuunantwoord na vaccinatie bij de bewoners.

Desondanks tonen de nationale cijfers bij de bewoners van woonzorgcentra een duidelijke daling van de ziekhuisopnames en mortaliteit sinds de start van de vaccinatiecampagne.

We vonden geen grote regionale verschillen in de aanwezigheid van antistoffen: 

  • Brussel: 81% bij bewoners en 73% bij medewerkers 
  • Vlaanderen: 66% bij bewoners en 82% bij medewerkers 
  • Wallonië: 71% bij bewoners en 78% bij medewerkers

Deze regionale bevindingen zijn een optelsom van antistoffen verworven door een COVID-19-infectie in het verleden en antistoffen verkregen door vaccinatie. Bovendien zijn de cijfers voor Brussel gebaseerd op een klein aantal bewoners en medewerkers en hebben ze daarom een grote statistische onzekerheid.

Het aantal medewerkers in woonzorgcentra met antistoffen is vergelijkbaar met het aantal gezondheidswerkers in de Belgische ziekenhuizen en eerstelijnszorgverleners met antistoffen tijdens dezelfde periode. Het is geruststellend dat er reeds voor het beëindigen van de vaccinatiecampagne een goed immuunantwoord was in deze groepen.

Evolutie van de aanwezigheid van antistoffen

De huidige studie loopt tot december 2021, met een test om de 2 maanden. Op die manier volgen we de evolutie van de aanwezigheid van antistoffen tegen het coronavirus op. Dit is onder meer belangrijk om te kunnen inschatten of en wanneer een nieuwe vaccindosis nodig zou zijn.

Wij danken de deelnemende woonzorgcentra voor de grote inspanningen die zij geleverd hebben.